"İngilizceyi daha iyi konuşmayı nasıl öğrenebilirim?" diye sorarsanız, birçok kişi size "Pratik, pratik, pratik" diyecektir. İngilizce öğrenmeye karar verilince, "Mümkün olduğunca İngilizce konuşun ve yazın." denir. Hatta tüm İngilizce dersleri konuşma ve yazmayı içeren faaliyetlerle doludur. Ders kitabınızda bir egzersiz yaptığınızda, öğretmeniniz sizi sınıfta konuşturduğunda veya bir ödev yazmanız gerektiğinde, pratiği artırabilmek için sürekli olarak cümleler üretirsiniz. Bu uygulamalar çok faydalı olabilir ve iyi bir İngilizce öğrenmek için gerekli bile olabilir.
O halde sorun ne?
Sorun şu ki, birçok öğrenci için "konuşma veya yazma" pek çok hata yapmak demektir. Dahası kurulan her cümlede mutlaka bir hata olması demektir. Örneklemek gerekirse; İngilizce bir e-posta yazdığınızı varsayın. İngilizceniz mükemmel değil ve mesajı hızlı bir şekilde yazmak istiyorsunuz. Sonuç olarak yazdığınız mesajda yanlışlar yapıyorsunuz.
Peki bu nasıl bir etki yaratır?
Bir cümle yazdığınızda, o cümleyi aynı zamanda okursunuz. Bu, yanlış yazdığınız cümlenin beyninize "toksik girdi" olarak kazınmasına ve bir daha ki sefere mesaj yazdığınızda, aynı yanlışı yine yapmanıza sebep olur. Bunun sebebi şudur: Yakın zamanda kullandığınız için, yaptığınız yanlış kafanızda tazedir. Bu riskli bir durum yaratabilir. Çünkü aynı yanlışı birkaç kez tekrarladığınızda, bu kötü bir alışkanlık haline gelerek, doğal İngilizce konuşma yönteminiz olacaktır.
Bu tür kötü alışkanlıkların ortadan kaldırılması çok zordur. Birisi hatanızı söylese ve aynı hatayı tekrar yapmaktan kaçınmak için çok yoğun konsantre olsanız bile, kötü alışkanlık genellikle daha güçlüdür ve bu zorlu bir savaş demektir. İngilizceyi hatalı bir şekilde yazıp konuştuğunuzda, bu hataları pekiştirirsiniz ve çok fazla hata yaptığınızda bunu zararlı bir etkinlik haline getirirsiniz. Çünkü kanıksanmış hatalar, size iyi İngilizce öğretmek yerine daha kötü İngilizce öğretir.
Bazı öğrenciler o kadar çok hata yapar ki, çok fazla pratik yapmaları İngilizcelerini daha kötü hale getirmekten başka bir işe yaramaz.
Hatalardan öğrenme mümkün müdür?
Hatalarınızdan bir şeyler öğrenmenin tek yolu, birinin bunları düzeltmesidir. Yanlış bir cümle söylerseniz ve birisi bu yanlışı işaret edip doğrusunu söylerse, İngilizce bilginiz artabilir. Bu durum size, hatalarla konuşmanın ya da yazmanın o kadar da kötü olmadığını, tersine hataları düzeltmek ve yeni bir şeyler öğrenmek için bir şans olduğunu düşündürebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, bu sadece hatalarınızı düzelten bir denetleyici varsa geçerlidir. Bir denetleyiciniz yoksa, hatalarla konuşmak veya yazmak size sadece kötü alışkanlıklar verecektir. Ayrıca hatalarınızı düzeltecek bir denetleyiciniz olsa bile yeterli değildir. çünkü denetleyici olan kişinin yetkin olup olmaması da önem arz etmektedir. İngilizce bilen pek çok kişi hatta birçok ingilizce öğretmeni, dil konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu kişiler yetkin olmadıkları için, bazen doğru cümlelerde bile "hatalar" bulurlar veya kötü alternatifler önerirler. Dil eğitimi veren çoğu öğretmen, sadece en büyük hataları düzeltir ve gerisini görmezden gelir. Bunun nedeni basit: Çünkü ders süresi sınırlıdır. Öğretmenler her öğrencinin hatalarını düzeltmeye kalksalar, derslerini anlatacak zaman bulamazlardı.
Özel ders almak ya da yabancı arkadaşlar edinmek İngilizce öğrenmek için farklı alternatifler olarak düşünülebilir. Ancak bu alternatifler de % 100 etki sağlamayacaktır. Çünkü özel öğretmenden ders almak maliyetlidir. Maddi durumu yetersiz olanlar için bu zorlayıcı bir alternatiftir. Ayrıca ana dili İngilizce olan yabancı arkadaşlar edinmek de çok etkili olmayacaktır, çünkü genel olarak, anadili İngilizce olan kişiler hatalarınızı düzeltmeyecektir! Yabancı arkadaşlarınız ne demek istediğinizi anlayabildikleri sürece, dilbilgisi, kelime bilgisi ve telaffuzdaki tüm hatalarınızı tamamen görmezden geleceklerdir.
Hataları düzeltmek sadece mükemmel İngilizce becerileri gerektirmez. Birini düzeltmek için söylediklerine veya yazdıklarına dikkat etmek gerekir. Bir şeyler yanlışsa, bunu söylemenin daha iyi bir yolu düşünülmelidir. Düzeltme, zaman ister ve çaba gerektirir. İnsanlar genellikle tembel olduklarından ve başkalarının cümlelerini düzeltmek için zamanları olmadığından, yanlışları düzeltmek yerine onları görmezden gelirler. Çünkü hataları görmezden gelmek ve konuşmayı sürdürmek çok daha kolaydır. Ayrıca birisine bir hata yaptığını söylemek her zaman streslidir. Birçok insan garip bir sosyal durumdan korktuğu için, İngilizce konuşurken bir hata yaptığınızda sizi düzeltmek yerine hiçbir şey olmamış gibi davranır. Bu da hatalı konuştuğunuz İngilizceyi, hatalı bir şekilde pekiştirmenize sebep olur.
Peki, hatalarınızı düzeltecek biri olsaydı...
İngilizce konuştuğunuzda veya yazdığınızda size harika geri bildirim veren biri olsa bile, başka bir sorun daha olurdu: Siz bu geri bildirim ile ne yapardınız? Birisi size 10 dakika içinde yaptığınız 20 hatanın bir listesini verseydi, bununla ne yapardınız? Cümlelerinizin düzeltilmiş versiyonunu görmek ya da duymak, yanlış cümleler söyleyerek kafanıza yerleştirdiğiniz kötü ve hatalı İngilizceyi düzeltmek için yeterli olmayabilir. O halde geri bildirimini aldığınız bu 20 hatanın, kötü alışkanlıklara dönüşmemesini nasıl sağlayacaksınız? Bunu yapmanın çeşitli yolları var: En iyi yollardan biri, cümlelerinizin düzeltilmiş versiyonlarını SRS'nize eklemek ve birçok kez gözden geçirmektir (elbette bu kesinlikle zaman ve çaba gerektiriyor).
Sonuç olarak, "hatalardan öğrenmek" kulağa hoş gelir ama pratikte yapmak çok zordur, çünkü hata yapmak yeterli değildir. İngilizce öğrenirken, yapılan hatalar karşısında geri bildirimde bulunacak nitelikli birine ihtiyaç vardır. Ve bu geri bildirimi kafada oturtmak için bir sisteme ihtiyaç vardır.
Çözüm: Son yıllarda etkisini arttıran online yabancı dil eğitimleri ile "hata yapmayı bırakın!"